Nowe zmiany w prawie

Telegraficzny przegląd najnowszych zmian prawa

Andrzej Jakiel

Ten artykuł liczy 1067 słów i przeczytasz go w około 4 min. i 45 sek.

Galopujące zmiany prawa w ostatnich miesiącach mają wpływ nie tylko na spraw społeczne ale także gospodarcze. Nadto prawo wprowadzane jest pośpiesznie, bez szerszych konsultacji społecznych, bez uwzględniania uwag i sugestii judykatury, ekspertów, środowisk branżowych. Trwałość tak stanowionego prawa jest wątpliwa, niemniej jednak z chwilą opublikowania aktów prawnych stają się one powszechnie obowiązujące.

U progu nowego roku, w telegraficznym skrócie, zasygnalizujemy bezpośrednio lub pośrednio związane z rynkiem nieruchomości nowe regulacje prawne.

W zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi i leśnymi zmiany są już powszechnie znane. Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw*Dz. U. z dnia 27 kwietnia 2016 roku, poz. 585 z późn. zm. była szeroko krytykowana a także już nowelizowana. Spodziewane są dalsze zmiany. Nadto ta niefortunna regulacja prawna jest przedmiotem badania przez organy UE. Ustawa uczyniła wiele zamieszania na rynku i tak naprawdę utrudniła jedynie obrót wewnętrzny polskim obywatelom, gdyż obok nieruchomości Skarbu Państwa objęła również nieruchomości rolne należące od osób prywatnych, w tym polskich rolników. Art. 2 wspomnianej ustawy stanowi, że „nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny…”. Co prawda jest kilka wyłączeń podmiotowych, ale i tak rystrykcyjność zapisów ustawowych jest bardzo duża i skutecznie blokuje wewnętrzny obrót nieruchomości rolnych.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów*Dz. U. z 2015 r. poz. 184, 1618, 1634. – t. uj. wprowadza nowe zasady, przyznając Prezesowi UOKiK rozstrzyganie o niedozwolonym charakterze postanowień wzorców umownych w drodze decyzji administracyjnych. Decyzja odnosi skutek w stosunku do przedsiębiorcy, który stosuje postanowienia niedozwolone oraz wobec konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji. Od decyzji przysługuje przedsiębiorcy odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie. Decyzje UOKiK publikuje na stronie urzędu. Rejestr niedozwolonych klauzul umownych został utrzymany. Nowością jest wprowadzenie instytucji „tajemniczego klienta”, co umożliwia Prezesowi UOKiK zdobywanie dowodów wobec przedsiębiorców.

W Kodeksie cywilnym*Ustawa z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.). i Kodeksie postępowania cywilnego*Tamże. wprowadzono kilka istotnych zmian, min.:

dodano art. 65(1) o treści „Przepisy o oświadczeniach woli stosuje się odpowiednio do innych oświadczeń.” W doktrynie, obok oświadczeń woli wyróżnia się oświadczenia wiedzy lub uczuć. Za oświadczenie wiedzy uważa się uznanie niewłaściwe, czyli każdy przejaw posiadania przez dłużnika wiedzy o istnieniu długu, natomiast uznanie właściwe wymaga złożenia oświadczenia woli. Odmiennie od oświadczeń woli, oświadczenia wiedzy nie podlegają badaniu pod kątem ich ważności lub nieważności, a jedynie co do istnienia wskazanego nimi faktu;
w art. 73 § 1 określającym formy czynności prawnych ustawodawca dodał nową formę – dokumentową, która obecnych zinformatyzowanych czasach jest w obrocie powszechnie stosowana (np. poczta elektroniczna, SMS). Forma dokumentowa, z uwagi na łatwość jej zachowania, ma przyczynić się do usprawnienia dokonywania czynności prawnych, przy jednoczesnym zachowaniu funkcji dowodowej stosownie do przepisów k.p.c. o mocy dowodowej dokumentów. Nowy typ formy szczególnej ma stanowić formę o niższym stopniu sformalizowania niż dotychczas obowiązująca forma pisemna, co przejawia się w braku konieczności złożenia własnoręcznego podpisu. Wystarczające będzie ustalenie osoby składającej oświadczenie woli, przy czym nie ma znaczenia, czy nastąpi to na podstawie samej treści dokumentu, czy po sprawdzeniu np. informatycznego nośnika danych lub urządzenia, za pomocą którego złożono oświadczenie. Dokument może być zatem zapisany na jednym informatycznym nośniku danych, może też być zapisany na wielu informatycznych nośnikach, z których każdy może zawierać tylko część dokumentu. Jego odczytanie i odtworzenie nastąpi przy użyciu odpowiedniego oprogramowania importującego dane z tych informatycznych nośników danych;
wprowadza się w k.p.c. nowy sposób doręczeń przez sąd za pośrednictwem systemu teleinformatycznego w przypadkach gdy adresat wniósł pismo za pośrednictwem tego sytemu albo gdy dokonał wyboru wnoszenia pism tą drogą. Doręczenie następować będzie w chwili zalogowania się adresata do systemu. W razie braku potwierdzenia odbioru korespondencji doręczenie będzie uznawane za skuteczne z upływem czternastu dni od daty umieszczenia pisma w systemie;
wiele zmian wprowadzono także w egzekucji komorniczej.

Kolejna, tym razem nowa ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich*Dz.U. 2016 poz. 1823., będąca implementują dyrektywy UE, wprowadza powstanie „siatki” zarejestrowanych podmiotów uprawnionych do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich w ramach jednolitego systemu, obejmującego wszelkie zaistniałe na rynku unijnym spory między konsumentem a przedsiębiorcą, wynikające z zawartych umów sprzedaży rzeczy lub świadczenia usług. Ustawa stanowi, że rozstrzygnięcie sporu nie może prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa.

Jak wskazuje Okręgowa Rada Adwokacja w Poznaniu na swojej stronie internetowej, „ustawa nakłada szereg obowiązków na przedsiębiorców, w szczególności w zakresie informowania konsumentów o możliwości zastosowania trybu omawianej ustawy i właściwym dla danego przedsiębiorcy podmiocie uprawnionym. W przypadku nieuwzględnienia przez przedsiębiorcę reklamacji złożonej przez konsumenta, przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć konsumentowi oświadczenie o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie takiego postępowania albo zgodzie na udział w takim postepowaniu, albo też o odmowie wzięcia udziału w takim postępowaniu. Zaniechanie złożenia oświadczenia oznaczać będzie zgodę na udział przedsiębiorcy w postępowaniu. Postępowanie wszczynane jest na wniosek jednej ze stron, a jego wszczęcie przerywa bieg przedawnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu. W przebiegu postępowania dopuszczalne jest korzystanie przez stronę z pomocy osób trzecich, w tym z profesjonalnej pomocy prawnej.”*Internet: http://www.rada-adwokacka.poznan.pl/adwokat,160,65.html – odczyt z 17.12.2016.