Opolski Rynek Nieruchomości - czytaj online

NOWY NUMER JUŻ DOSTĘPNY

WRZESIEŃ 2023

CZYTAJ

Koniec użytkowania wieczystego

Użytkowanie wieczyste od 1 stycznia 2019

Koniec użytkowania wieczystego

Użytkowanie wieczyste od 1 stycznia 2019

Andrzej Jakiel

Ten artykuł liczy 977 słów i przeczytasz go w około 3 min. i 15 sek.

Koniec użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele nieruchomości mieszkaniowych – prawo własności górą.

Większość Polaków uważa użytkowanie wieczyste za relikt PRL-u. Jednakże jego historia jest znacznie wcześniejsza, gdyż sięga okresu wczesnego dziewiętnastowiecznego kapitalizmu. Wówczas, dzięki dynamicznemu rozwojowi przemysłu, następował napływ ludności do miast, gdyż tam budowano manufaktury. Trzeba było zapewnić dla tworzącej się klasy robotniczej. Częściowo potrzeby te zapewniali właściciele fabryk, stalowni czy kopalń budując tzw. czworaki. Znaczna jednak większość musiała korzystać z tzw. prawa zabudowy na gruntach państwowych lub gminnych. Mogli na tych gruntach budować swoje .

© Fotolia

To były początki użytkowania wieczystego. Po II wojnie światowej dekretem z 26 października 1945 r. o prawie zabudowy podtrzymano instytucję wieczystego użytkowania. Trwa to do dnia dzisiejszego. Obejmuje tereny pod budownictwo mieszkaniowe oraz na cele komercyjne (prowadzenia działalności gospodarczej).

Na cele mieszkaniowe około 2 mln użytkowników wieczystych gruntów ma użytkowanie na gruntach gminnych, a około 500 tys. użytkowników na gruntach Skarbu Państwa. Nie jest to więc problem marginalny i wymagał od lat śmiałych ustrojowych rozwiązań.

Ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, Sejm zakończył częściowo funkcjonowanie użytkowania wieczystego. W artykule 1 postanowił, że z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Określono także co należy rozumieć przez zabudowę na cele mieszkaniowe. Są to: grunty zabudowane obiektami mieszkalnymi jednorodzinnymi, wielorodzinnymi (jeśli co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne) oraz grunty zabudowane budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Ustawodawca nie objął obecną zmianą terenów pod zabudowę niemieszkalną, których w skali kraju są tysiące hektarów.

Co ważne, istniejące w dniu przekształcenia obciążenia użytkowania wieczystego stają się obciążeniami nieruchomości, zaś obciążenia udziałów we współużytkowaniu wieczystym gruntu stają się obciążeniami udziałów we współwłasności nieruchomości. Podobnie prawa związane z użytkowaniem wieczystym stają się prawami związanymi z własnością nieruchomości.

Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność daje wymierne korzyści – prawo własności jest silniejsze od prawa użytkowania wieczystego, jest nieograniczone w czasie, nie ma potrzeby wnioskowania o jego przedłużenie, gdy zbliża się koniec okresu. Różni się też tym, że jest prawem nieodpłatnym a przy u.w. corocznie należy dokonywać opłatę dla właściciela gruntu, czyli Skarbu Państwa lub gminy.

Omawiane przekształcenie ujawniane jest w księgach wieczystych w uproszczony sposób – w oparciu o zaświadczenie potwierdzające przekształcenie wydane przez właściwy organ (starostę, wójta czy odpowiednich prezesów/dyrektorów AMW, KWOR, MSWiA). Zaświadczenie organ powinien wydać z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia, a na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Zaświadczenie stanowi podstawę wpisu w dziale III księgi wieczystej roszczenia o opłatę za przekształcenie, w odniesieniu do każdoczesnego właściciela nieruchomości.

W niemieckim systemie prawnym istnieje możliwość ustanawiania użytkowania wieczystego także na gruntach będących we własności prywatnej. Polski system prawny na razie takiej formy nie dopuszcza, choć kilka lat temu i taką możliwość rozważali politycy.

Przekształcenie niestety jest odpłatne. Osoby, które od 1 stycznia 2019 roku stały się z mocy prawa właścicielami gruntów, są zobowiązane do uiszczenia za nabycie prawa własności opłat corocznych przez okres 20 lat, które odpowiadają wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, obowiązującej w dniu przekształcenia. Zwolnienie z obowiązku wnoszenia opłat z tytułu przekształcenia mają osoby, które wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego oraz osoby, które uzyskały wieczyste użytkowanie w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 5 grudnia 1990 r.

Właściwy organ może udzielić bonifikaty od opłaty za dany rok w odniesieniu do gruntów stanowiących własność. Przy gruntach należących do Skarbu Państwa do 60 proc., przy jednostkach samorządowych, wg uchwał właściwej rady lub sejmiku i mogą być znacznie wyższe. Ta uchwalona różnica w wysokości opłat uzależniona od właściciela gruntu (Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego) jest obecnie dyskutowana i może zostanie zmieniona.

Warto podkreślić, obowiązek wnoszenia opłaty obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, przez okres pozostały do wnoszenia tej opłaty, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Ponadto, nabywca nieruchomości może wystąpić do właściwego organu o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty. Właściwy organ może podjąć postępowanie w tej sprawie z urzędu.

Jak widać, stopniowo pozbywamy się reliktowych rozwiązań prawnych. Własność, która ma być ostoją gospodarki wolnorynkowej jest umacniana. Gdyby tak jeszcze system prawny był sprawniejszy, uporządkowany i trwały, wówczas w przyszłość można by patrzeć spokojnie – i tego powinniśmy sobie życzyć.


Zobacz również:

Mieszkanie 33 m² na Zaodrzu

Nowoczesna kawalerka z klimatyzacją

Działka 53 ary z lasem i dostępem do Wisły

Działka w Wyszogrodzie, ok. 50 km od Krakowa

Piękny budynek 2 174 m² w centrum Opola

Zabytek architektoniczny przy ul. Damrota

Działka budowlana 31 arów Opole-Wrzoski

Atrakcyjna cena 17 000 zł za ar

Działka w Kępie pod Opolem

Działka 7833 m², w pełni uzbrojona

Andrzej Jakiel

Zespół redakcyjny Opolskiego Rynku Nieruchomości

Udostępnij ten artykuł

Rynek Nieruchomości Opole Nowe Mieszkania Domy Apartamenty Rynek pierwotny Rynek wtórny

Ośrodek jeździecki Bierdzany - Opolski Rynek Nieruchomości

Ośrodek jeździecki Bierdzany

Kompleksowa oferta sprzedaży - działki i budynki

Apartamenty Perłowe w Górkach pod Opolem - Opolski Rynek Nieruchomości

Apartamenty Perłowe w Górkach pod Opolem

Dwupoziomowe mieszkania 80,85 m², 4 pokoje, 2 miejsca postojowe

Działka budowlana 31 arów Opole-Wrzoski - Opolski Rynek Nieruchomości

Działka budowlana 31 arów Opole-Wrzoski

Atrakcyjna cena 17 000 zł za ar

Dwupoziomowy apartament w Opolu - Opolski Rynek Nieruchomości

Dwupoziomowy apartament w Opolu

4 pokoje, 80 m², ogródek, miejsce parkingowe

Działka 21 arów Opole-Wrzoski - Opolski Rynek Nieruchomości

Działka 21 arów Opole-Wrzoski

Zobacz szczegółowy raport o działce

Apartamenty Eko Park - Opolski Rynek Nieruchomości

Apartamenty Eko Park

Budynek nr 3 - zamieszkaj w nim jeszcze w tym roku

Działka budowlana, Dąbrowa koło Opola - Opolski Rynek Nieruchomości

Działka budowlana, Dąbrowa koło Opola

Zobacz szczegółowy raport o działce

Dom w zabudowie bliźniaczej w Opolu-Bierkowicach - Opolski Rynek Nieruchomości

Dom w zabudowie bliźniaczej w Opolu-Bierkowicach

Dom 110 m², działka 400 m²

Budynek inwestycyjny - Opolski Rynek Nieruchomości

Budynek inwestycyjny

Atrakcyjna lokalizacja blisko strefy ekonomicznej w Nysie

Działka budowlana 60 ar w pobliżu Krakowa - Opolski Rynek Nieruchomości

Działka budowlana 60 ar w pobliżu Krakowa

Działka w Paszkówce - 5950 m², uzbrojona, z dostępem do drogi

Sklep Medyczne ŻywieniePartner

Sklep Medyczne Żywienie

Produkty zdrowotne, suplementy diety i sprzęt medyczny

Apartamenty Perłowe Opole-Górki – dwukondygnacyjne domy - Opolski Rynek Nieruchomości

Apartamenty Perłowe Opole-Górki – dwukondygnacyjne domy

Apartamenty 80,85 m², 4 pokoje, 2 miejsca postojowe