Istotne zmiany w prawie budowlanym już obowiązują

Bez pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia

Andrzej Jakiel

Ten artykuł liczy 1373 słów i przeczytasz go w około 4 min. i 35 sek.

Od 19 września 2020 roku weszły w życie zmiany w prawie budowlanym. Zajmiemy się tylko wycinkowo omówieniem najistotniejszych zmian.

Projekt budowlany

Dotychczas projekt budowlany był jednolitym, najczęściej opasłym dokumentem zawierającym elementy zagospodarowania działki (terenu inwestycji), projekt architektoniczny budowlany oraz projekt techniczny.

Obecnie te trzy elementy projektu budowlanego zostają rozdzielone co spowoduje uproszczenie procedur i przyspieszenie postępowania, gdyż najpierw organ administracji architektoniczno-budowlanej będzie zatwierdzać projekt zagospodarowania działki (terenu) wraz z projektem architektoniczno-budowlanym w drodze decyzji o wydaniu pozwolenia na budowę. Natomiast projekt techniczny przedkładany będzie organowi nadzoru budowlanego dopiero na etapie składania wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie.

Zgoda na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych

Dotychczas organ administracji architektoniczno-budowlanej mógł udzielić zgody na odstępstwo przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.

Obecnie organ będzie mógł wydać zgodę przed zmianą decyzji pozwolenia na budowę. Zgoda na odstępstwo może być udzielona jednak pod warunkiem pozytywnych opinii wojewódzkiego inspektora sanitarnego (w przypadku odstępstw dotyczących wymagań higieniczno-zdrowotnych) oraz wojewódzkiego konserwatora zabytków (w odniesieniu do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków). Natomiast w przypadku odstępstw od przepisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie lub zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego zgoda będzie udzielana przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. Dotychczas taką zgodę wydawał organ administracji architektoniczno-budowlanej.

Zmiana sposobu użytkowania budowli

Nowym wymogiem jest zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego, która ma spowodować zmianę warunków bezpieczeństwa pożarowego. W takim przypadku do zgłoszenia składanego właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej należy dołączyć ekspertyzę rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Zamiast pozwolenia na budowę zgłoszenie

Zgodnie z art. 29. 1. Znowelizowanego prawa budowlanego nie wymaga obecnie decyzji o pozwoleniu na budowę, ale wymaga zgłoszenia min. budowa:*Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw 2020 poz. 471 (t.j. Dz.U. 2020 poz. 1333)

wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa;
obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej;
oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę;
zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m3;
tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce – w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy obiektu określonego w zgłoszeniu;
instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych drogach;
wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży i wiat o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;
przydomowych ganków, oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;
wolnostojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej, rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m2 powierzchni działki;
ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m;
przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy do 35 m2;
przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych, telekomunikacyjnych;
obiektów małej architektury w miejscach publicznych.

Bez pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia

Ustawodawca poszedł dalej w usprawnieniu procesów inwestycyjnych w budownictwie i zwolnił z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz dokonywania zgłoszenia min.:

obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2, suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 m2;
wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki;
wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;
altan działkowych i obiektów gospodarczych na terenie rodzinnych ogródków działkowych;
zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach;
przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50 m2;
obiektów budowlanych będących urządzeniami melioracji wodnych;
pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
obiektów małej architektury, z wyjątkiem obiektów w miejscach publicznych;
ogrodzeń o wysokości nieprzekraczającej 2,20 m;
obiektów do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy oraz ustawiania barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych;
przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy do 35 m2;
stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 1000 m2 i głębokości nieprzekraczającej 3 m położonych w całości na gruntach rolnych.

Legalizacja samowoli budowlanej

Dotychczas przepisy obejmowały jedno postępowanie w przypadku wszczęcia i prowadzenia robót budowlanych bez zezwolenia, czyli tzw. samowoli budowlanej.

Obecnie obowiązują odrębne postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem przepisów prawa. Wprowadzono uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanych lub części obiektów zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat.

Jeżeli wydany już został nakaz rozbiórki przed dniem wejścia w życie zmian w ustawie, wówczas nie można wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego.

Wzór decyzji o pozwoleniu na budowę

Obecnie organy administracji architektoniczno-budowlanej nie będą stosować obowiązującego wzoru decyzji o pozwoleniu na budowę określonego w rozporządzeniu. Decyzja będzie wydawana zgodnie z wymogami określonymi w KPA, bez określonego wzoru.

Zakaz pobierania opłat przez dostawców mediów

Ustawodawca wprowadził istotną zmianę wprowadzającą zakaz pobierania przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne opłat za wydanie warunków przyłączenia do sieci, a także za ich zmianę, aktualizację lub przeniesienie na inny podmiot oraz odbiór przyłącza wodociągowego lub przyłącza kanalizacyjnego, także za włączenie przyłącza wodociągowego lub przyłącza kanalizacyjnego do sieci wodociągowej albo kanalizacyjnej i inne zezwolenia z tym związane.

To oczywiście nie wszystkie zmiany w prawie budowlanym, ale ze względów ograniczonego miejsca nie jest możliwe ich pełne omówienie.

Ogólnie można zdecydowanie stwierdzić, że wprowadzone zmiany powinny sprzyjać usprawnieniu procesu inwestycyjnemu w budownictwie. Jaskrawym przykładem jest tu stworzona możliwość szybszego przyłączaniu nowych inwestycji do sieci elektroenergetycznych, gazowych, ciepłowniczych, wodociągowych i kanalizacyjnych, a także wyznaczenie konkretnego terminu dla przedsiębiorstw na wydanie warunków przyłączenia do sieci, których przekroczenie spowoduje naliczenie kar. A przecież spotykaliśmy się z dziesiątkami przykładów opóźnień w prowadzeniu inwestycji właśnie z tych powodów. Wprowadzenie także zakazu pobierania przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne opłat za wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci jest jak najbardziej uzasadnione, gdyż nękanie inwestorów przez spółki wodociągowe było nagminne.

^* Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw 2020 poz. 471 (t.j. Dz.U. 2020 poz. 1333)